ทหารต้องยอมรับ อังคณา นีละไพจิตรทหารต้องยอมรับ อังคณา นีละไพจิตร

Category: News

ผลออกมารัฐบาลบอกต้องหยุด ทหารก็ไม่หยุดนี่ ถามว่าพอมาประมวลดูแล้ว วันนี้การเมืองนำการทหารได้จริงหรือเปล่า หรือว่าการทหารยังไม่ยอมให้การเมืองนำ จริงๆ การแก้ปัญหาภาค ใต้ทหารจะแถลงมาตลอด มีนโยบายมียุทธศาสตร์มาตลอดว่าทหารยึด การเมืองนำการทหาร บอกประชาชนตลอด แต่เหตุการณ์วันนี้มันพิสูจน์ให้เห็นเลยว่าทหารไม่เคยยอมรับให้การเมืองนำ

ผบ.ทบ.มาชี้แจงกับวุฒิสภา บอกหมอพรทิพย์ยืนยันใช้ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ เพราะฉะนั้นไม่ต้อง พิสูจน์ไม่ต้องตรวจสอบ …ต้องถามว่าวันนี้สังคมเราอิงองค์ความรู้หรืออิงตัวบุคคล ถ้าเราต้องการจะสร้างสังคมที่อิงกับองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ความเป็นจริง เราก็ต้องเชื่อตามความเป็นจริงร่วมกัน เราจะยึดอะไร หรือเราจะยึดความเชื่อถือ พลังจิต หรืออะไรสัก อย่าง แล้วถ้าชาวบ้านเขาบอกว่าเขาเชื่ออีกแบบล่ะ เขาเชื่อไม่ เหมือนเราล่ะ แล้วอะไรคือความถูกต้อง

หลังรู้ผล ทดสอบทางวิทยาศาสตร์ของ GT200 ไม่คิดว่าแทบลอยด์จะต้องสัมภาษณ์เรื่องนี้อีก เพราะมีข้อตกลงก่อนนั้นแล้วว่าไม่ว่าผลจะออกมาอย่างไร ‘ทุก ฝ่ายต้องยอมรับร่วมกัน’ แต่เมื่อเห็นบิ๊กกองทัพนั่งกันเป็นแผง แถลงข่าวยืนยันว่าเครื่องนี้มีประสิทธิภาพ และที่สำคัญจะยังใช้ต่อ เราจึงต้องมาคุยกับ อังคณา นีละไพจิตร ประธานคณะทำงานยุติธรรมเพื่อสันติภาพ ผู้ที่เคยบอกว่าทางเดียวที่จะแก้ปัญหาภาคใต้ก็คือ นโยบายการเมืองนำการทหารเท่านั้น แต่ถึงวันนี้เธอและสังคมไทย ตาสว่างแล้วว่า ตลอดเวลาที่ผ่านมามันไม่เคยเป็นเช่นนั้นเลย
ผลออกมารัฐบาลบอกต้องหยุด ทหารก็ไม่หยุดนี่ ถามว่าพอมาประมวลดูแล้ว วันนี้การเมืองนำการทหารได้จริงหรือเปล่า หรือว่าการทหารยังไม่ยอมให้การเมืองนำ จริงๆ การแก้ปัญหาภาค ใต้ทหารจะแถลงมาตลอด มีนโยบายมียุทธศาสตร์มาตลอดว่าทหารยึด การเมืองนำการทหาร บอกประชาชนตลอด แต่เหตุการณ์วันนี้มันพิสูจน์ให้เห็นเลยว่าทหารไม่เคยยอมรับให้การเมืองนำ

ผบ.ทบ.มาชี้แจงกับวุฒิสภา บอกหมอพรทิพย์ยืนยันใช้ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ เพราะฉะนั้นไม่ต้อง พิสูจน์ไม่ต้องตรวจสอบ …ต้องถามว่าวันนี้สังคมเราอิงองค์ความรู้หรืออิงตัวบุคคล ถ้าเราต้องการจะสร้างสังคมที่อิงกับองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ความเป็นจริง เราก็ต้องเชื่อตามความเป็นจริงร่วมกัน เราจะยึดอะไร หรือเราจะยึดความเชื่อถือ พลังจิต หรืออะไรสัก อย่าง แล้วถ้าชาวบ้านเขาบอกว่าเขาเชื่ออีกแบบล่ะ เขาเชื่อไม่ เหมือนเราล่ะ แล้วอะไรคือความถูกต้อง

หลังรู้ผล ทดสอบทางวิทยาศาสตร์ของ GT200 ไม่คิดว่าแทบลอยด์จะต้องสัมภาษณ์เรื่องนี้อีก เพราะมีข้อตกลงก่อนนั้นแล้วว่าไม่ว่าผลจะออกมาอย่างไร ‘ทุก ฝ่ายต้องยอมรับร่วมกัน’ แต่เมื่อเห็นบิ๊กกองทัพนั่งกันเป็นแผง แถลงข่าวยืนยันว่าเครื่องนี้มีประสิทธิภาพ และที่สำคัญจะยังใช้ต่อ เราจึงต้องมาคุยกับ อังคณา นีละไพจิตร ประธานคณะทำงานยุติธรรมเพื่อสันติภาพ ผู้ที่เคยบอกว่าทางเดียวที่จะแก้ปัญหาภาคใต้ก็คือ นโยบายการเมืองนำการทหารเท่านั้น แต่ถึงวันนี้เธอและสังคมไทย ตาสว่างแล้วว่า ตลอดเวลาที่ผ่านมามันไม่เคยเป็นเช่นนั้นเลย

เครื่องมือหมอพรทิพย์

“หลัง กองทัพแถลงข่าวมีคนโทรมาเยอะมาก ทหารออกมานั่งเป็นแผง พี่นึกว่ามีปฏิวัติ” แหม..คิดเหมือนเราเลย

อังคณาเล่า ถึงการเบิกความของนายทหารที่มาให้การเป็นพยานในศาล กรณีชาวบ้านยื่นขอให้ศาลไต่สวนเมื่อ 18 ต.ค.50 ซึ่งนายทหารผู้นั้นเรียกเครื่อง GT200 ว่าเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ เพราะในช่วงนั้นไม่ว่าเจ้าหน้าที่หรือชาวบ้านต่างก็เรียกชื่อนี้จนติดปาก

“ทหารเบิก ความในศาล ตัวแทนของสถานทูตสหรัฐอเมริกาตั้งข้อสังเกต ทหาร เบิกความว่าเป็นเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ แต่ศาลท่านบันทึกว่า ‘ขณะ ถูกจับกุมนั้นมีหลักฐานบางอย่างที่พบที่ตัวหรือที่บ้าน หรือมีหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ เช่น พบสารระเบิดตามร่างกาย’ อันนี้เป็นคำให้การของทหารพอพรศักดิ์ พูลสวัสดิ์ วัน ที่ 18 ต.ค.50 ตอนที่เอาชาวบ้านไปอบรมอาชีพ 4 เดือน และก็ไม่ให้กลับบ้าน จนชาวบ้านเขาไม่ไหวแล้ว เขาก็เลยร้องต่อศาล อย่างในการปิดล้อมหมู่บ้านก็จะใช้ เครื่องมือนิติวิทยาศาสตร์ ที่จริงทหารเขาให้การว่าใช้เครื่อง มือคุณหมอพรทิพย์ แต่ศาลบันทึกว่าใช้เครื่องมือ นิติวิทยาศาสตร์ เจ้าหน้าที่หน่วยงานนิติวิทยาศาสตร์ คือ พ.อ.พรศักดิ์ เบิกความเลยว่าเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ แต่ว่าศาลบันทึกว่าเป็นเครื่องมือนิติวิทยาศาสตร์ คือตรงนี้ มันมีมาตั้งนานแล้ว และชาวบ้านเขาก็จะรู้ว่าเครื่องนี้มัน ทำงานไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นคุณสุณัย (ผาสุก) นักสิทธิมนุษยชน ทุกคนพูดมาตลอดเลย ส่งสัญญาณเตือนมาตลอดเลยว่า เอ๊ะ-เครื่องมือนี้มันไม่น่าเชื่อถือนะ แต่ไม่มีใครฟังเลย”

ก่อนที่จะ มี GT200 ทหารใช้เครื่องมืออะไร

“เขาจะใช้ สุนัข คือจริงๆ เหตุการณ์มันมารุนแรงเอาปี 2547-2548 มีเหตุการณ์แรงๆ มากขึ้น ปลายปี 2549-2550 ทหารเขาเริ่มใช้เครื่องมือนี้ ก็ตรงตามที่ท่าน ผบ.ทบ.อนุพงษ์พูด แต่ก่อนเขาก็จะใช้สุนัข มันก็จะมีปัญหา พอเข้าไปค้นในหมู่บ้าน เข้าไปในมัสยิด ชาวบ้านก็จะไม่ยอมให้สุนัขเข้า ต่อมาปลาย 2549-2550 เขาก็เริ่มใช้เครื่องมือนี้ เขาใช้แบบมั่นใจมากๆ เลยว่าเครื่องมือชนิดนี้ใช้งานได้จริง มีประสิทธิภาพมาก คือ การเชื่อของเจ้าหน้าที่เชื่อโดยไม่ได้จัดการทดสอบ แต่เชื่อโดยการเชื่อคำโฆษณากล่าวอ้างของบริษัท เช่นบริษัทจะ บอกเลยว่าหน่วยจับสารประกอบวัตถุระเบิด เป็นพิกโคแกรม มันคือ ระดับฝุ่นผง เขาบอกเลยว่าในอากาศได้ระยะ 700-800 เมตร สามารถตรวจระยะไกลก็รู้ ซึ่งตรงนี้นักวิทยาศาสตร์บอกว่ามันไม่น่าเชื่อ กองทัพเองก็ไม่เคยตรวจสอบคุณสมบัติเหล่านี้”

“พอมันมา ใช้กับคน ตอนนั้นเขาก็เริ่มใช้ด้วยความมั่นใจ มี ยุทธการปิดล้อมตรวจค้น เช่นยุทธการพิทักษ์ปาดี ยุทธการพิทักษ์ บันนังสตา ตอนนั้นจับคนไปเป็นจำนวนมากเลย เชื่อ ว่าน่าจะเป็นพัน คือจับตามกฎอัยการศึก 7 วัน หลังจากนั้นก็ขอหมายศาลตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินอีก 30 วัน พอครบ 37 วัน เจ้าหน้าที่ก็ไม่มีกฎหมายไปควบคุมเขาแล้ว อยากควบคุมต่อก็ใช้วิธี preventive detention คิดว่าพวกนี้แหละเป็นแนวร่วมเป็นผู้ต้องสงสัย แต่หาหลักฐานฟ้องอาญาไม่ได้ ฟ้อง ป.วิ.อาญาไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็เอามันมาควบคุมไว้ก่อน ก็คือเอามาอบรมอาชีพ 4 เดือน คือในคนที่เอามาควบคุม คนไหนมีหลักฐานพอฟ้องก็จะฟ้อง ที่ เหลือฟ้องไม่ได้ก็เอามาอบรมอาชีพ 4 เดือน ซึ่งตอนนั้นมีจำนวน 384 คน เวลาเอามาเข้าค่ายฝึกอบรมอาชีพ ก็คือชาวบ้านไม่สามารถกลับบ้านได้เลย เมียท้องแก่ก็ไปไม่ได้ พ่อแม่เจ็บไข้ได้ป่วย ญาติพี่น้องเสียชีวิตก็ไปไม่ได้ ไม่อนุญาตให้กลับเลย อนุญาตแค่ให้ญาติมาเยี่ยม จนวันหนึ่งมันถึงเดือนรอมฎอน เป็น เดือนที่เขาถือศีลอด หลังจากนั้นก็จะเป็นวันตรุษ เขาก็ขอที่จะกลับบ้าน มาถึงตรงนี้ที่มัน peak สุดๆ ไม่ ไหวแล้ว ชาวบ้านก็มาปรึกษา ตอนนั้นเพิ่งใช้ รัฐธรรมนูญ 2550 ใหม่ๆ และมาตรา 32 วรรค 5 ได้เพิ่มสิทธิ์กับประชาชนกรณีถูกควบคุมตัวโดยมิชอบ ประชาชนมีสิทธิ์ร้องขอให้ศาลไต่สวน ศาลก็มีสิทธิ์พิจารณาและ กระบวนการเยียวยาให้ เราก็เลยใช้มาตรา 32 วรรค 5 ยื่นคำร้องต่อศาลว่า การควบคุมตัวนี้เป็นโดยไม่สมัครใจและไม่มีกฎหมายรองรับ คือถ้าคนที่ไปศาลตอนนั้นจะเห็นบรรยากาศ มีแต่ผู้หญิง ทั้งนั้นเลยที่ไปร้องต่อศาล เพราะว่าจะมีพวกแม่ เมีย พวกลูกๆ บางคนท้องแก่ ศาลก็เลยไต่สวนผู้ร้องก่อนก็คือลูกเมียเขา และก็ไต่สวนทั้งฝ่ายผู้ถูกควบคุมตัวและไต่สวนเจ้าหน้าที่ทหาร สุดท้ายศาลก็มีคำพิพากษาว่าการควบคุมตัว ถ้าไม่สมัครใจก็ไม่มีสิทธิ์ควบคุม ‘บุคคลผู้เข้ารับการฝึกอบรม ไม่ยินยอมหรือไม่สมัครใจ ย่อมไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคลในรัฐธรรมนูญมาตรา 32 ผู้คัดค้านย่อมไม่สามารถใช้กฎระเบียบข้อบังคับของการฝึกอบรม หรือข้อตกลงเดิมเพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมซึ่งไม่ยินยอมสมัครเข้ารับการอบรม ในโครงการดังกล่าวอีกต่อไป’ คือรัฐธรรมนูญ 2550 ให้สิทธิเสรีภาพกับประชาชนมาก พอศาลปล่อย อดีตแม่ทัพภาค 4 พล.อ.วิโรจน์ (บัวจรูญ) ก็ปรากฏว่ามีคำ สั่งฉบับหนึ่งออกมา คำสั่งห้ามบุคคลที่มีรายชื่อต่อไปนี้เข้า พื้นที่ บุคคลที่มีรายชื่อต่อไปนี้ก็คือ 384 คนที่อยู่ในค่ายอบรมนั่นแหละ”

ไม่ยอมให้ เข้าพื้นที่ในหมู่บ้านหรือ

“ในเขต 3 จังหวัด และ 4 อำเภอในสงขลา ออกมาแล้วกลับบ้านไม่ได้ ทั้งหมดก็ไปนอนอยู่ที่มัสยิดกลางสุราษฎร์ธานี จนกระทั่งวันเลือกตั้ง ส.ส.ก็เลยมีคำสั่งให้บุคคลเหล่านี้กลับเข้าพื้นที่ได้เพื่อไปลงคะแนนเลือก ตั้ง เพราะฉะนั้นตั้งแต่นั้นมาประชาชนก็เริ่มที่จะไม่เชื่อถือ เครื่องมือนี้ ทีนี้ก่อนที่จะมาขั้นตอนการฟ้องร้อง เราก็รับฟังความเห็นชาวบ้านก่อนว่า เออ-มันเดือดร้อนอย่างไร นี่ก็เป็นบันทึกเก่า หลังจากที่มีเรื่องตรงนี้พี่ก็กลับไปย้อนดูบันทึกเก่าๆ ก็เอามานั่งอ่าน เราฟังความเห็นว่าเขาเป็นอย่างไร เขาเดือดร้อนอย่างไร ชาวบ้านเขาก็จะบอก อย่างกรณีที่เจ้าหน้าที่มาตั้งแต่ตี 4 (22 มิ.ย.50) ขณะที่ชาวบ้านกำลังนอนหลับอยู่ในบ้าน เจ้าหน้าที่ชุดหนึ่งอ้างว่าเป็นหน่วยงานนิติวิทยาศาสตร์ แต่งกายชุดหมีคล้ายทีมกู้ระเบิด มาพร้อมทหารคุ้มกันพกพาอาวุธเข้ามา เจ้าหน้าที่ให้ยืนห่างกันคนละเมตรและเอาเครื่องสแกนสัมผัสไปตามร่างกาย คือตอนนั้นก็ใช้เครื่อง GT200 นี่แหละ แต่เวลานั้นเราไม่รู้ว่าเครื่องนี้เรียกชื่อว่าอะไร แต่ก่อนเรียก DEMO และเราก็ไม่รู้ว่ามันมีศัพท์วิทยาศาสตร์เรียกว่าอะไร ชี้ไปที่ใครก็ควบคุมตัวคนนั้นไป ซึ่งเป็นเด็กชายที่เป็นไทยพุทธเพิ่งเข้ารีตมุสลิม ไม่ว่าชี้ไปที่ใครก็เอาไป และการควบคุมตัวนั้นปิดล้อมทีก็ได้คน 400-500 คนเอาไป ในคนจำนวนนั้นก็มีทั้งคนแก่อายุ 60 ไปแล้วก็มี คนวิกลจริตก็มี อุจจาระปัสสาวะควบคุมไม่ได้ก็มี เด็กอายุต่ำกว่า 18 แต่ว่าพอเป็นผู้หญิงเอาไปแล้วเขาจะปล่อยกลับ มันมีคนบริสุทธิ์เข้าไปเยอะ ชาวบ้านก็เลยไม่เชื่อ ก็ยังมีในบันทึกว่าเครื่องมันชี้ไปที่กล่องใส่ผ้าอนามัย เพราะไปตรวจค้นในร้านขายของชำ มันทำให้ชาวบ้านไม่ศรัทธาไม่เชื่อมาตั้งแต่ปี 2550 แล้วว่าเครื่องนี้ใช้ไม่ได้จริง แต่ว่าหน่วยงานรัฐก็ มั่นใจมาตลอด จนกระทั่งไปศาลก็ยังมั่นใจอยู่”

“พี่เป็นกร รมาธิการวิปภาคใต้ของวุฒิสภาตอนนี้อยู่ ก็ได้เชิญหน่วยงานการ ข่าวของทหาร มีบันทึกการประชุม (27 ม.ค.52) ได้ สอบถามเกี่ยวกับการปฏิบัติ มีการควบคุมผู้ต้องสงสัย เขาก็จะ อ้างทุกอย่าง ก็คือใช้หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ คือการชี้ของ เครื่องนี้ พี่ก็ถามเขาถึงการจัดทำบัญชีรายชื่อที่ชาวบ้านเขาเรียก blacklist เขาก็บอกการจัดทำบัญชีรายชื่อก็ใช้หลักฐานทาง นิติวิทยาศาสตร์ คือไม่ว่าเครื่องนี้จะชี้ไปที่ใครก็ถูกเชิญตัวมาก่อน ไม่ได้ถูกดำเนินคดีตาม ป.วิ.อาญา แต่ถูกเชิญตัวมาก่อน 7 วัน 30 วัน ตามกฎอัยการศึก ตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน และเขาก็เชื่อว่าคนพวกนี้ถูกนำมาอยู่ในบัญชีรายชื่อกลุ่มเสี่ยง กลุ่ม เฝ้าระวัง คนเหล่านี้พอชื่อเขาอยู่ตรงนี้ เจ้าหน้าที่ก็จะดูแล้วคุณใช้โทรศัพท์เบอร์อะไร โทรติดต่อกับใคร ทุกคนที่เกี่ยวข้องก็จะถูกนำมาสอบ ถูกนำมาเป็นบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้อง”

ไปละเมิด สิทธิ์ขั้นพื้นฐานของชาวบ้าน

“มัน ไม่เป็นธรรมเลยที่เครื่องมืออันเดียวเท่านั้นเอง ซึ่งสามารถที่จะทำให้คนดีๆ กลายเป็นคนที่ต้องถูกจับจ้องเพ่งเล็ง พี่ว่ามันเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ชาวบ้านไม่ให้ความร่วมมือและไม่เชื่อเจ้า หน้าที่”

แต่อ้างว่า ไม่ได้ใช้ GT200 ในขั้นตอนกระบวนการยุติธรรม

“ก็คือไม่ ได้ส่งฟ้องศาล เป็นขั้นตอนจับกุม 30 วัน ถามว่าตรงนี้ละเมิดสิทธิ์เขาไหม ถ้าเขาเป็นผู้บริสุทธิ์ ละเมิดสิทธิ์หรือเปล่า เพราะว่าตามกฎหมายทั่วไปจับใครก็ตามต้องส่งให้ศาลภายใน 48 ชั่วโมง แต่นี่คุณไม่ต้องส่ง เอาไปตามกฎอัยการศึกได้ 7 วัน โดยที่ไม่ต้องขอหมายศาล ไม่ต้องมีอะไรเลย และถามว่าแม้กระทั่ง 7 วัน มันคุกคามเสรีภาพเขาหรือเปล่า ถ้าเขาคือคนบริสุทธิ์”

พอเครื่อง ชี้ไปที่คนไหนก็เชิญไปสอบ โดยที่ไม่มีวัตถุพยานอื่นเลยหรือ

“ต้องคิด ว่าพื้นที่ภาคใต้ระเบิดมันเยอะ เพราะฉะนั้นระเบิดครั้งหนึ่งมันฟุ้งกระจายไปหมด เราคนดีๆ เสื้อผ้าเราก็มีสิทธิ์ปนเปื้อน สมมติมีคนโยนระเบิดเข้าไปในร้านสะดวกซื้อ เราเดินเข้าไปเราก็มีสิทธิ์ได้รับสารประกอบระเบิดที่มันฟุ้งกระจายด้วย เพราะฉะนั้นอันนี้ถือเป็นเบื้องต้น แต่เบื้องต้นคุณก็เอาเขาไปควบคุมตัวแล้ว 7 วัน 30 วัน ถามว่าเป็นธรรมกับประชาชน หรือเปล่า ขณะเดียวกันท่าน ผบ.ทบ.แถลงข่าวบอกว่าประสบความสำเร็จตั้ง 300 ครั้ง ถามว่าที่ท่านล้มเหลวกี่ครั้ง ท่านเอาหน่วยอีโอดี คนที่เจอ ที่ใช้ได้จริงมา แต่คนที่กรณีที่ระเบิดแล้วเขาตายล่ะ เจ้าหน้าที่เสียชีวิตล่ะ ท่านเอาญาติพี่น้องเขามาพูดไหม ที่ เราเห็นจะจะที่สุไหงโก-ลกกับยะลา ทหารตายชาวบ้านบาดเจ็บ แล้ว ผบ.พตท.บอกว่า human error ความผิดพลาดของมนุษย์ ท่าน บอกเลยว่าเจ้าหน้าที่คนนี้เพิ่งฝึกได้วันสองวัน พูดแบบนี้ท่านจะคืนความเป็นธรรมให้เขาอย่างไร ในเมื่อวันนี้ มันพิสูจน์แล้วว่ามันไม่ใช่เพราะเขาพักผ่อนน้อย ไม่ใช่เป็น ความผิดเพราะเขาฝึกไม่นาน แต่มันเป็นเพราะเครื่องมันไม่มี ประสิทธิภาพ ท่านพูดไม่หมดนะ ท่านไม่ได้เอาผลที่มัน fault ท่าน ไม่ได้เอาตรงนั้นมาพูด”

เห็นนัก วิชาการบอกว่าเครื่องมัน sensitive มากกับปุ๋ยยูเรีย หรือเหล็กขึ้นสนิม

“ทีแรก เครื่องนี้มันชี้ไปหมด เราก็สงสัยว่าทำไมมันชี้ไปหมด มันชี้จอมปลวกชาวบ้านก็ไปขุดดู เอ๊ะ-สงสัยปลวกมันไปกินปุ๋ย มัน detect ต่อยูเรียมั้ง ทีแรกก็สันนิษฐานว่าเป็นสังคมเกษตรกรรม พอเอาเครื่องนี้ไปก็เลย detect ต่อยูเรีย มันก็เลยชี้ไปหมดหรือเปล่า แต่ตอนหลังเราก็รู้ว่าข้างในมันไม่มีอะไรเลย พอเรามาดูจากต่างประเทศที่พิสูจน์ได้ชัด ซิมการ์ด เซ็นเซอร์การ์ดก็ไม่มีเลยอีก แล้วจริงๆ มันอะไร”

ขณะที่ชาว บ้านคลางแคลงใจ นักวิทยาศาสตร์ส่วนหนึ่งก็เริ่มตั้งข้อสังเกต

“ถ้าเราไป ดูในชุมชนหว้ากอ เว็บ pantip มันจะมีการวิจารณ์มาตลอดเลยว่า มันไม่น่าจะใช้ได้นะ มันเป็นไปได้อย่างไร เครื่องตรวจระเบิดเครื่องเล็กนิดเดียว น้ำหนักแค่ 4,500 กรัม ตามที่โฆษณา เอ๊ะ-มันเป็นไปได้อย่างไร เครื่อง CTX ยังเครื่องใหญ่โต ทุกคนก็สงสัยแต่เราไม่มีหลักฐาน เราไม่สามารถเข้าไปตรวจสอบได้ และ เจ้าหน้าที่ก็จะพูดถึงแต่ผลสำเร็จของเครื่องนี้มาโดยตลอด โดยไม่ฟังเสียงว่าคนทำงานด้านสิทธิมนุษยชนจะพูดมาโดยตลอด 2 ปีมาแล้ว พูดมาตลอดว่าขอให้ตรวจสอบๆ ขอให้ลองพิจารณาดูว่า มันมีคนจำนวนมากเลยที่ถูกควบคุมตัวโดยมิชอบ นี่คือกรณีถูก ควบคุมตัว ยังไม่นับที่ควบคุมตัวเขาแล้วไปซ้อมทรมานเขาอีกหรือเปล่า กรณี นายยะผา กาเซ็ง ที่ถูกซ้อมเสียชีวิตที่นราธิวาส เครื่องนี้ก็ไปชี้ที่บ้านเขา ชี้ที่มัสยิด เขาเป็นอิหม่าม ถูกซ้อมทรมาน เครื่องมือนี้บางครั้งมันถูกใช้เป็นการตัดสินคนไปแล้ว เช่นไปชี้คนนี้-ใช่แน่ ก็ตัดสินไปแล้วว่าเขาเป็นคนกระทำผิด

นี่เป็น กรณีที่ชัดเจนว่าชาวบ้านถูกละเมิดจากการใช้ GT200

“โต๊ะอิหม่าม ยะผา กาเซ็ง เขาถูกจับวันที่ 19 ปรากฏเช้า 21 แกตาย เคสนั้นก็คือเขาเป็นโต๊ะอิหม่าม และก็ไปตรวจในมัสยิด เครื่องก็บอกว่ามีสารประกอบวัตถุระเบิด เขาถูกนำมาควบคุมตัว คืนนั้นก็ถูกซ้อมและเช้าวันรุ่งขึ้นก็ตาย”

เสียชีวิต ในรถควบคุมผู้ต้องหา

“เขานำตัว มาซ้อมข้างนอก พอเสร็จแล้วก็ลากขึ้นไปในรถ จนครั้งที่ 3 คิดว่าเขาไม่ไหวแล้ว เขาก็ร้องให้ช่วยส่งโรงพยาบาล เขานอนบนตักลูกชาย ลูกชายก็ร้องบอกเจ้าหน้าที่ แต่ไม่มีใครมาดูแล สุดท้ายก็เสียชีวิต มันเป็นเคสที่ว่ามันต้องยอมรับ เพราะมีศพ มีประจักษ์พยานที่เห็น มีลูกชายที่อยู่ในรถด้วยกัน มันเป็นกรณีที่ต้องยอมรับว่ามันมีจริง”

อังคณาเล่า ว่าวันนั้นเจ้าหน้าที่ปิดล้อมตรวจค้นหมู่บ้านและมัสยิด

“วันนั้นก็ จับไปหลายคน และมีโต๊ะอิหม่ามกับลูกชาย อยู่ในรถรู้สึกจะ 6-7 คน จากปากคำที่ญาติเขาให้การที่ศาลก็คือเครื่องนี้ชี้ ก็เอาตัวไป”

จำได้ว่า วันที่กองทัพแถลงข่าว มีนายทหารบอกว่าการอบรมอาชีพ ชาวบ้านทุกคนสมัครใจ

“นี่ไง ในคำพิพากษาก็เขียนเลยว่าถ้าไม่สมัครใจก็เอาไปไม่ได้ คือวันที่จะเอาไปอบรมรถที่เขียนว่า POLICE ที่ใช้ควบคุมผู้ ต้องหาจอดอยู่ เจ้าหน้าที่ถามชาวบ้านว่าถ้าไม่อบรมคุณก็ไปโรงพักไปเรือนจำ ให้เลือกสอง choices จะไปไหน มันก็จำเป็นต้องไป แต่ถามว่าเขาสมัครใจไหม พ่อแม่เจ็บไข้ได้ป่วย เมียจะคลอด เมีย ก็ไปกรีดยางไม่ได้ ขาดรายได้สารพัด ถามว่าเขาเต็มใจไหม และถ้าเต็มใจเขาจะฟ้องศาลทำไม จนศาลมีคำพิพากษาคุมขังโดยมิชอบ จนสุดท้ายศาลมีคำสั่งว่าต้องปล่อย ชาวบ้านคนยากคนจน นุ่งผ้าถุงเก่าๆ ใครจะไปอยากมีเรื่องกับเจ้าหน้าที่”

เมื่อผลการ ทดสอบออกมาว่าเครื่องนี้ไม่ได้ใช้หลักการทำงานทางวิทยาศาสตร์เลย แสดงว่าที่ผ่านมาแค่มีผลทางจิตวิทยากับเจ้าหน้าที่

“ต้องเรียน อย่างหนึ่งจากประสบการณ์พี่ เจ้าหน้าที่เขามีข้อมูลเยอะ วันนี้ก็ยอมรับเลยว่าเขาก็มีข้อมูลเยอะ งานการข่าวเขาดีขึ้น หลายครั้งที่ผลสำเร็จของเขาเป็นเพราะงานการข่าว เวลาเขาลงพื้นที่เขาไม่ได้ถือเครื่องโดยไม่รู้ว่าจะไปที่ไหนนะ แต่ เขาจะมีงานข่าวที่บอกเขาว่ามีคนกลุ่มหนึ่งเข้ามาอยู่ตรงนี้ๆ บ้าน เลขที่นี้ๆ เพราะฉะนั้นเขาไปยังไงมันก็ต้องใช่บ้านนี้อยู่แล้ว เพราะฉะนั้นเมื่อเข้าไปตรวจแล้วเอามาผ่านไอออนสแกน มันถึงบอกได้ว่าเออมันมีจริง แต่จริงๆ อาจจะไม่ใช่เพราะเครื่องนี้ก็ได้ มันมีงานการข่าวอยู่แล้ว”

“ที่บอกว่า สำเร็จอาจจะเป็นความสำเร็จเพราะความเชี่ยวชาญของเจ้าหน้าที่เอง ขณะ เดียวกันที่ท่าน ผบ.ทบ.แถลงข่าว ท่านพูดเหมือนกับว่าความสำเร็จขึ้นอยู่กับเครื่องนี้ ท่านลืม นึกถึงไปว่าหลายครั้งความสำเร็จอยู่กับเจ้าหน้าที่ และที่ถามว่าที่ทำงานเคลื่อนไหวเรื่องนี้มีใครบ้าง อันนี้เรียนตรงๆ เลย ส่วนใหญ่ของคนที่ให้ข้อมูลกับเราและมาเคลื่อนไหวร่วมกัน คือเจ้าหน้าที่อีโอดีชั้นผู้น้อยที่ทำงานจริง ไม่อย่างนั้นเรา ไม่รู้หรอกว่ามัน error มากี่ครั้ง มันมีปัญหามากี่ครั้ง มันมีอะไร อีโอดีชั้นผู้น้อยนั่นแหละที่เป็นคนส่งข่าวมาให้ตลอด เป็นระยะเลยว่าวันนี้มีอย่างนี้ พอผิดแล้วมาโทษเพื่อนผม เจ็บ ด้วยตายด้วยแล้วยังมาโทษกันอีก นี่แหละจากทหารชั้นผู้น้อย เราก็ไม่รู้ว่าด้วยวัฒนธรรมการปกครองแบบทหาร จึงทำให้เจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยไม่มีสิทธิ์ที่จะพูด”

แสดงว่า หน่วยอีโอดีบางคนก็เริ่มไม่มั่นใจมาระยะหนึ่งแล้ว

“ใช่-คือ เขาก็รู้ว่าบางทีลองดูมันก็สั่นเองได้ และบางทีไปตรวจ ตรวจเท่าไหร่ตรวจไม่เจอ พอแป๊บหนึ่งมันระเบิด เขาก็ยอมรับ และถามว่าวันนี้ทำไมระเบิดเยอะมากเลยใน 3 จังหวัดทั้งๆ ที่เรามี check point เต็มไปหมด มันผ่านด่านมาได้ยังไง ถ้าเครื่องนี้มันดีจริง เพราะประสิทธิภาพที่โฆษณา 700-800 เมตรก็สามารถตรวจได้”

ผบ.ทบ.อ้าง ว่าทหารในพื้นที่ร้องขอที่จะใช้

“ก็เหมือน อย่างที่สื่อหรือว่าทุกคนวิจารณ์ว่า วันนี้กองทัพเอาเจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยมาเป็นเกราะกำบังตัวเอง จาก การที่ตัวเองต้องรับผิดชอบหรือเปล่า เวลามีปัญหาก็โทษเจ้าหน้าที่ดูไม่ดีค้นไม่ดี ตรวจสอบไม่ดี ทำ error”

หรือว่าจะ เป็นขวัญและกำลังใจของทหารในพื้นที่-มีดีกว่าไม่มี

“ที่จริง เราต้องอธิบายให้เขาเข้าใจ พี่คิดว่าวันนี้เจ้าหน้าที่เขาลังเลที่จะใช้แล้ว ลองไปเดินถือเขาก็ต้องถูกแซวถูกถามล่ะ อ้าวไหนว่าใช้ไม่ได้ไง ใช้ได้แล้วเหรอ แล้วถามว่าวันนี้เจ้าหน้าที่จะเชื่อมั่นได้อย่างไรในเมื่อมันมีข่าวออกมาแบบ นี้ ก่อนที่จะทดสอบก็มีการตกลงร่วมกันแล้วว่า ผลออกมาอย่างไรต้องยอมรับร่วมกันนะ ผลออกมาปุ๊บรัฐบาลบอกต้อง หยุด ทหารก็ไม่หยุดนี่ ถามว่าพอมาประมวลดูแล้ววันนี้การเมืองนำการทหารได้จริงหรือเปล่า หรือ ว่าการทหารยังไม่ยอมให้การเมืองนำ จริงๆ การแก้ปัญหาภาคใต้ ทหารจะแถลงมาตลอด นโยบายมียุทธศาสตร์มาตลอดว่าทหารยึดการเมือง นำการทหาร บอกประชาชนตลอด แต่เหตุการณ์วันนี้มันพิสูจน์ให้ เห็นเลยว่า ทหารไม่เคยยอมรับให้การเมืองนำ ท่านนายกรัฐมนตรีบอกว่านโยบายคือไม่ใช้ แต่ทำไมถึงไม่ปฏิบัติตามนโยบาย”

ในความเห็น ของอังคณาวันนี้มันควรจะหยุดใช้ได้แล้ว

“มันควรที่ จะอธิบายให้กำลังพลทราบ และมันไม่ใช่การเสียหน้านะ เพียงแต่เมื่อก่อนเราไม่รู้ แต่วันนี้เรารู้แล้ว เมื่อเรารู้ เราต้องหยุด และมันเคยมีครั้งหนึ่ง ตอนที่นายก รัฐมนตรีกับนายกรัฐมนตรีนาจิบ (ราซัก) มาเลเซีย ลงไปภาคใต้ ตอนนั้นมีระเบิด ตำรวจอีโอดีคนหนึ่งถูกระเบิดร่างแหลกเลย ตรงนั้นมันเป็น second bomb และมันมีรูปการ์ตูนที่ผู้ก่อความ ไม่สงบเขียนล้อไว้เลย คือแบบว่าคนพวกนี้เขารู้อยู่แล้วว่าเครื่องพวกนี้มันใช้ไม่ได้ เป็นโจ๊ก คงประมาณว่าก็ขับขนระเบิดผ่านไปผ่านมาไม่เห็นเครื่องมันตรวจเลย เขารู้แล้วว่าเครื่องมันใช้ไม่ได้ก็เขียนการ์ตูนเยาะเย้ยเจ้าหน้าที่ แล้วจะปิดบังไปอีกทำไม”

“คิดว่า ข่าวที่กองทัพแถลงคงไปทั่วโลกเลย แล้วรัฐบาลไทยอยู่อย่างไร วันนี้กระทรวงต่างประเทศจะจัดเลี้ยงนักสิทธิมนุษยชน เพื่อ ที่ล็อบนี้ให้นักสิทธิมนุษยชนสนับสนุนให้มีตัวแทนของประเทศเป็นหนึ่งในคณะ กรรมการสิทธิมนุษยชนสหประชาชาติ ถามว่าในเมื่อประเทศไทยมีเรื่องแบบนี้ แล้วจะได้รับการยอมรับจากนานาประเทศไหม”

สงสัยว่า ก่อนที่รัฐบาลจัดการทดสอบ มีความพยายามที่จะบล็อกบ้างไหม

“จริงๆ แล้วเราบอกว่าอย่างน้อยขอให้ 8 กล่อง แต่ว่าอีโอดียอมได้มากสุดแค่ 4 เราจะรู้เลยว่าถ้า 4 อย่างน้อย ก-ข-ค-ง คุณต้องได้แล้ว 25 เปอร์เซ็นต์ แต่ปรากฏผลมันออกมาต่ำกว่าที่เราคาด ผลออกมาแค่ 20”

เห็นว่า เพิ่มน้ำหนักระเบิดด้วย

“ก้อน เบ้อเร่อเลย ซึ่งจริงๆ เราก็ถามว่าในเมื่อหน่วยพิกโคแกรม เป็นผงๆ หรือคุณเอาเสื้อที่ปนเปื้อนนิดเดียวมาตั้งไว้ก็ยังได้ แต่ ปรากฏว่าขอเพิ่มขนาดซีโฟร์ และจ่อใกล้ๆ ทั้งที่โฆษณาไว้ 700-800 เมตร ด้วยซ้ำไป และสองวันนี้มีกระแสข่าวว่าเจ้าหน้าที่จะขอให้ทดสอบใหม่ เพราะว่ามันมีการปนเปื้อน คุณเจะห์อามินเขาบอกเขาโทรมาหาผม ผมก็บอกให้ทำหนังสือมา ถ้าเขาร้องขอ เพราะเขาบอกปนเปื้อนก็อาจจะให้จัดทดสอบใหม่ เขาก็เปิดสมุดบันทึกให้ดู ก็เขียนว่าครั้งนี้เขาใช้เวลานานมากเลย 30 นาที ผมก็ถามเขาว่าเพราะอะไร เขาบอกว่ามีการปนเปื้อน พี่ก็ตั้งคำถามคุณเจะห์อามินว่าเขารู้ได้ยังไงว่ามีการปนเปื้อน มัน เป็นความรู้สึกว่าปนเปื้อนหรือเขามีหลักฐานว่ามันมีการปนเปื้อน พี่ ก็บอกว่าถ้าถามพี่ ความรู้ที่พี่พอมีในฐานะที่เคยเป็นพยาบาลและเรียนวิทยาศาสตร์มา ที่ เขาบอกว่ามันปนเปื้อน มันอาจจะเป็นเพราะว่าเขาลังเลหรือเปล่าความรู้สึก เอ๊ะ-ทำไมมันชี้ 2 กล่อง แทนที่มันจะชี้กล่องเดียว แสดงว่ากล่องนี้ก็ต้องติดด้วยสิ ตรงนี้หรือเปล่าที่ทำให้เขา บอกว่ามันปนเปื้อน คือเขาคิดไปว่ามันต้องมี 2 กล่องที่มีสารระเบิด แต่พอเปิดมามันก็คือมีกล่องเดียว ที่สำคัญซีโฟร์มันห่อหุ้มด้วยวัสดุที่เป็นฉนวนเป็นเสถียร ซึ่งไม่สามารถปนเปื้อนมาได้หรอก”

การเมือง(ไม่เคย)นำการทหาร

“ตอนนี้จะ เห็นว่าทหารบอกจะใช้การเมืองนำการทหารลงไปพัฒนา เราก็ถามว่า เอ๊ะ-การที่ทหารไปช่วยชาวบ้านปลูกข้าวปลูกผัก มันไม่ใช่ การเมืองนำการทหารนะ การเมืองนำการทหารคือ การเมืองจะต้องกำหนดยุทธศาสตร์ว่าเจ้าหน้าที่หน่วยงานความมั่นคงจะเดินไป อย่างไร แต่วันนี้สิ่งที่เกิดขึ้นมันบอกเลยว่า การทหารจะไม่วันยอมให้การเมืองมานำ แล้ววันนี้ประชาชนจะพึ่ง ใครล่ะ เขาก็รู้อยู่แล้วว่ามันใช้ไม่ได้ ทั่วโลกเขาก็รู้ และวันนี้มันมีอินเทอร์เน็ตกันทั่ว แต่วันนี้เครื่องมืออันนี้ ถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการยุติธรรม ในขั้นตอนการ จับกุมควบคุมตัวบุคคล แล้วถ้าประชาชนไม่เชื่อมั่นล่ะ เวลา ที่คุณจะจับกุมส่งฟ้องตาม ป.วิ.อาญา เจ้าหน้าที่จะบอกเลยว่าใช้หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ แล้ววันนี้ในเมื่อชาวบ้านบอกว่าหลักวิทยาศาสตร์มันใช้ไม่ได้ แต่ทำไมจึงยังใช้อยู่ เขาจะเชื่อมั่นในหลักการทางวิทยาศาสตร์ของเจ้าหน้าที่ได้อย่างไร ใน ความเป็นธรรม คือใครจะรับประกันให้เขาได้ว่าเขาจะได้รับความ เป็นธรรมจริง ในเมื่อวันนี้ท่านบอกว่าท่านยังใช้อยู่ แต่ก็ยอมรับว่ามันไม่ใช่วิทยาศาสตร์ แล้วมันคืออะไร มันคือไสยศาสตร์ มันคือการใช้พลังจิต หรือมันคือเครื่องรางของขลัง ต้องอธิบายให้ชัดเจนว่ามันคืออะไร อย่างน้อยมันก็เป็นสิทธิ์ของผู้ถือที่จะรู้ ผู้ใช้และผู้ถูกใช้ต้องมีสิทธิ์ที่จะรู้”

นอกจากกลัว เสียหน้าแล้ว ที่สำคัญกว่านั้นกองทัพป้องกันตัวเองจากการถูกฟ้องว่าละเมิดสิทธิ์ชาวบ้าน

“ก็คงตี กลับไปหลายเรื่อง แต่พี่มองอีกแง่หนึ่ง พี่มองว่าอย่าไปคิดถึงเรื่องเสียหน้า ไม่ว่าจะเป็นนักวิทยาศาสตร์หรือนักสิทธิมนุษยชน เราไม่ได้ต้องการทำให้ใครเสียหน้า จริงๆ แล้วเราพยายามที่จะเจรจา พยายามที่จะเรียกร้องให้มาสู่กระบวนการพูดคุยและก็ยุติอย่างเงียบๆ มา โดยตลอด แต่ว่าเจ้าหน้าที่ไม่เคยเปิดทาง มีหลายครั้งที่เขาขอให้มีการทดสอบ ไม่ใช่สาธิตการใช้นะ ทดสอบตามหลักวิทยาศาสตร์ แต่ถูกปฏิเสธมาตลอด เจ้าหน้าที่ไม่เห็นความสำคัญที่จะทดสอบ จนกระทั่งล่าสุดระเบิดที่โก-ลก ระเบิดที่ยะลา เราก็ร้องขอมาตลอดว่าเครื่องมือนี้น่าจะมีปัญหา ชุมชนวิทยาศาสตร์ในอินเทอร์เน็ตหาหลักฐานเต็มเลย ทั้งหนังสือจากเอฟบีไอที่บอกว่าอเมริกาไม่รับรองเครื่องมือนี้ และแถมเอฟบีไอฟ้องร้องด้วย รัฐบาลอังกฤษก็ไม่ยอมรับเครื่องมือนี้ เอกสารเหล่านี้เราส่งให้กองทัพมาตลอด แต่กองทัพไม่เคยตรวจสอบ”

นี่ถ้าบีบี ซีไม่ผ่าพิสูจน์เครื่อง ก็คงยังมืดบอดกันอยู่

“มันเผย แพร่ไปทั่วโลก เลยมีคำถามกลับมาประเทศไทยว่าแล้วประเทศไทยยัง ใช้อยู่อีกเหรอ วันนั้นแหละรัฐบาลถึงจำต้องเข้ามาจัดการทดสอบ ซึ่งก่อนนั้นจริงๆ แล้วพวกเราจะติดต่อกัน หาข้อมูลส่งถึงกัน อย่างพี่ก็เคยเชิญท่าน ผบ.ทบ.มาที่วุฒิสภา (25 พ.ย.52) พี่ยังมีเอกสารที่ท่าน ผบ.ทบ.ชี้แจง พี่ ชวเลขเก็บไว้ ท่านบอกเลยว่ามันใช้ได้ พี่เป็นคนแรกที่ตั้งคำถามเรื่อง GT200 เรื่องที่รัฐบาลอังกฤษเขาไม่ใช้ ปรากฏว่า ผบ.ทบ.ตอบว่าไม่มีระเบียบใดที่บอกว่าประเทศใดไม่ใช้แล้วเราจะต้องไม่ใช้ พูดแบบนี้ก็คือไม่ยอมรับกติกาอะไร ทั้งที่ตามระบอบประชาธิปไตย ฝ่ายนิติบัญญัติต้องมีอำนาจในการตรวจสอบการทำงานของฝ่ายบริหาร เรา มีสิทธิ์ที่จะเรียกฝ่ายบริหารเข้ามาซักถาม แต่พอถามแล้วพูดแบบ นี้ ไม่มีระเบียบว่าถ้าประเทศไหนไม่ใช่แล้วเราจะใช้ไม่ได้ ก็ ในเมื่อทั่วโลกเขาไม่ใช้ และสุดท้ายก็บอกว่าหมอพรทิพย์ก็ยืนยันว่าใช้ได้ 100 เปอร์เซ็น คือต้องถามว่าวันนี้สังคมเราอิงองค์ความรู้หรืออิงตัวบุคคล ถ้าเราต้องการจะสร้างสังคมที่อิงกับองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ความเป็นจริง เราก็ต้องเชื่อตามความเป็นจริงร่วมกัน เราจะยึดอะไร หรือเรา จะยึดความเชื่อถือ พลังจิต หรืออะไรสักอย่าง แล้วถ้าชาวบ้านเขาบอกว่าเขาเชื่ออีกแบบล่ะ เขาเชื่อไม่เหมือนเราล่ะ แล้วอะไรคือความถูกต้อง ถ้าเราคิดว่าวิทยาศาสตร์เป็นกลาง ไม่ว่าชี้มาอย่างไรทุกฝ่ายยอมรับร่วมกัน แต่วันนี้กลายเป็นว่าพอชี้ออกมาแล้วรัฐบาลยอมรับ กองทัพยอมรับแต่ไม่ปฏิบัติ แล้วยังถูกใช้กับชาวบ้านอยู่ ถามว่าแล้วจะอย่างไร”

หลังผล ทดสอบออกมา ทหารใช้ตะเกียบควานหาระเบิดในถังน้ำมัน หลายคนก็ตีความว่าประชด แต่อังคณาอยากให้มองอย่างเป็นธรรมกับเจ้าหน้าที่

“คือบาง ประเทศเขาก็ใช้นะ ควานดูในถังน้ำมัน อย่างเวลา มอเตอร์ไซค์จอดเขาก็ให้เปิดถัง ก่อนนั้นเขาเอา GT200 ไปจี้ แต่วันนี้เขาเอาตะเกียบไปควาน ไม้ตะเกียบมันเป็นฉนวนเขาก็เอาไปควานหา มันก็เป็นหลักการที่หลายประเทศเขาใ%E
เครื่องมือหมอพรทิพย์

“หลัง กองทัพแถลงข่าวมีคนโทรมาเยอะมาก ทหารออกมานั่งเป็นแผง พี่นึกว่ามีปฏิวัติ” แหม..คิดเหมือนเราเลย

อังคณาเล่า ถึงการเบิกความของนายทหารที่มาให้การเป็นพยานในศาล กรณีชาวบ้านยื่นขอให้ศาลไต่สวนเมื่อ 18 ต.ค.50 ซึ่งนายทหารผู้นั้นเรียกเครื่อง GT200 ว่าเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ เพราะในช่วงนั้นไม่ว่าเจ้าหน้าที่หรือชาวบ้านต่างก็เรียกชื่อนี้จนติดปาก

“ทหารเบิก ความในศาล ตัวแทนของสถานทูตสหรัฐอเมริกาตั้งข้อสังเกต ทหาร เบิกความว่าเป็นเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ แต่ศาลท่านบันทึกว่า ‘ขณะ ถูกจับกุมนั้นมีหลักฐานบางอย่างที่พบที่ตัวหรือที่บ้าน หรือมีหลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ เช่น พบสารระเบิดตามร่างกาย’ อันนี้เป็นคำให้การของทหารพอพรศักดิ์ พูลสวัสดิ์ วัน ที่ 18 ต.ค.50 ตอนที่เอาชาวบ้านไปอบรมอาชีพ 4 เดือน และก็ไม่ให้กลับบ้าน จนชาวบ้านเขาไม่ไหวแล้ว เขาก็เลยร้องต่อศาล อย่างในการปิดล้อมหมู่บ้านก็จะใช้ เครื่องมือนิติวิทยาศาสตร์ ที่จริงทหารเขาให้การว่าใช้เครื่อง มือคุณหมอพรทิพย์ แต่ศาลบันทึกว่าใช้เครื่องมือ นิติวิทยาศาสตร์ เจ้าหน้าที่หน่วยงานนิติวิทยาศาสตร์ คือ พ.อ.พรศักดิ์ เบิกความเลยว่าเครื่องมือคุณหมอพรทิพย์ แต่ว่าศาลบันทึกว่าเป็นเครื่องมือนิติวิทยาศาสตร์ คือตรงนี้ มันมีมาตั้งนานแล้ว และชาวบ้านเขาก็จะรู้ว่าเครื่องนี้มัน ทำงานไม่ได้ ไม่ว่าจะเป็นคุณสุณัย (ผาสุก) นักสิทธิมนุษยชน ทุกคนพูดมาตลอดเลย ส่งสัญญาณเตือนมาตลอดเลยว่า เอ๊ะ-เครื่องมือนี้มันไม่น่าเชื่อถือนะ แต่ไม่มีใครฟังเลย”

ก่อนที่จะ มี GT200 ทหารใช้เครื่องมืออะไร

“เขาจะใช้ สุนัข คือจริงๆ เหตุการณ์มันมารุนแรงเอาปี 2547-2548 มีเหตุการณ์แรงๆ มากขึ้น ปลายปี 2549-2550 ทหารเขาเริ่มใช้เครื่องมือนี้ ก็ตรงตามที่ท่าน ผบ.ทบ.อนุพงษ์พูด แต่ก่อนเขาก็จะใช้สุนัข มันก็จะมีปัญหา พอเข้าไปค้นในหมู่บ้าน เข้าไปในมัสยิด ชาวบ้านก็จะไม่ยอมให้สุนัขเข้า ต่อมาปลาย 2549-2550 เขาก็เริ่มใช้เครื่องมือนี้ เขาใช้แบบมั่นใจมากๆ เลยว่าเครื่องมือชนิดนี้ใช้งานได้จริง มีประสิทธิภาพมาก คือ การเชื่อของเจ้าหน้าที่เชื่อโดยไม่ได้จัดการทดสอบ แต่เชื่อโดยการเชื่อคำโฆษณากล่าวอ้างของบริษัท เช่นบริษัทจะ บอกเลยว่าหน่วยจับสารประกอบวัตถุระเบิด เป็นพิกโคแกรม มันคือ ระดับฝุ่นผง เขาบอกเลยว่าในอากาศได้ระยะ 700-800 เมตร สามารถตรวจระยะไกลก็รู้ ซึ่งตรงนี้นักวิทยาศาสตร์บอกว่ามันไม่น่าเชื่อ กองทัพเองก็ไม่เคยตรวจสอบคุณสมบัติเหล่านี้”

“พอมันมา ใช้กับคน ตอนนั้นเขาก็เริ่มใช้ด้วยความมั่นใจ มี ยุทธการปิดล้อมตรวจค้น เช่นยุทธการพิทักษ์ปาดี ยุทธการพิทักษ์ บันนังสตา ตอนนั้นจับคนไปเป็นจำนวนมากเลย เชื่อ ว่าน่าจะเป็นพัน คือจับตามกฎอัยการศึก 7 วัน หลังจากนั้นก็ขอหมายศาลตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉินอีก 30 วัน พอครบ 37 วัน เจ้าหน้าที่ก็ไม่มีกฎหมายไปควบคุมเขาแล้ว อยากควบคุมต่อก็ใช้วิธี preventive detention คิดว่าพวกนี้แหละเป็นแนวร่วมเป็นผู้ต้องสงสัย แต่หาหลักฐานฟ้องอาญาไม่ได้ ฟ้อง ป.วิ.อาญาไม่ได้ เพราะฉะนั้นก็เอามันมาควบคุมไว้ก่อน ก็คือเอามาอบรมอาชีพ 4 เดือน คือในคนที่เอามาควบคุม คนไหนมีหลักฐานพอฟ้องก็จะฟ้อง ที่ เหลือฟ้องไม่ได้ก็เอามาอบรมอาชีพ 4 เดือน ซึ่งตอนนั้นมีจำนวน 384 คน เวลาเอามาเข้าค่ายฝึกอบรมอาชีพ ก็คือชาวบ้านไม่สามารถกลับบ้านได้เลย เมียท้องแก่ก็ไปไม่ได้ พ่อแม่เจ็บไข้ได้ป่วย ญาติพี่น้องเสียชีวิตก็ไปไม่ได้ ไม่อนุญาตให้กลับเลย อนุญาตแค่ให้ญาติมาเยี่ยม จนวันหนึ่งมันถึงเดือนรอมฎอน เป็น เดือนที่เขาถือศีลอด หลังจากนั้นก็จะเป็นวันตรุษ เขาก็ขอที่จะกลับบ้าน มาถึงตรงนี้ที่มัน peak สุดๆ ไม่ ไหวแล้ว ชาวบ้านก็มาปรึกษา ตอนนั้นเพิ่งใช้ รัฐธรรมนูญ 2550 ใหม่ๆ และมาตรา 32 วรรค 5 ได้เพิ่มสิทธิ์กับประชาชนกรณีถูกควบคุมตัวโดยมิชอบ ประชาชนมีสิทธิ์ร้องขอให้ศาลไต่สวน ศาลก็มีสิทธิ์พิจารณาและ กระบวนการเยียวยาให้ เราก็เลยใช้มาตรา 32 วรรค 5 ยื่นคำร้องต่อศาลว่า การควบคุมตัวนี้เป็นโดยไม่สมัครใจและไม่มีกฎหมายรองรับ คือถ้าคนที่ไปศาลตอนนั้นจะเห็นบรรยากาศ มีแต่ผู้หญิง ทั้งนั้นเลยที่ไปร้องต่อศาล เพราะว่าจะมีพวกแม่ เมีย พวกลูกๆ บางคนท้องแก่ ศาลก็เลยไต่สวนผู้ร้องก่อนก็คือลูกเมียเขา และก็ไต่สวนทั้งฝ่ายผู้ถูกควบคุมตัวและไต่สวนเจ้าหน้าที่ทหาร สุดท้ายศาลก็มีคำพิพากษาว่าการควบคุมตัว ถ้าไม่สมัครใจก็ไม่มีสิทธิ์ควบคุม ‘บุคคลผู้เข้ารับการฝึกอบรม ไม่ยินยอมหรือไม่สมัครใจ ย่อมไม่สอดคล้องกับบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพส่วนบุคคลในรัฐธรรมนูญมาตรา 32 ผู้คัดค้านย่อมไม่สามารถใช้กฎระเบียบข้อบังคับของการฝึกอบรม หรือข้อตกลงเดิมเพื่อให้ผู้เข้ารับการอบรมซึ่งไม่ยินยอมสมัครเข้ารับการอบรม ในโครงการดังกล่าวอีกต่อไป’ คือรัฐธรรมนูญ 2550 ให้สิทธิเสรีภาพกับประชาชนมาก พอศาลปล่อย อดีตแม่ทัพภาค 4 พล.อ.วิโรจน์ (บัวจรูญ) ก็ปรากฏว่ามีคำ สั่งฉบับหนึ่งออกมา คำสั่งห้ามบุคคลที่มีรายชื่อต่อไปนี้เข้า พื้นที่ บุคคลที่มีรายชื่อต่อไปนี้ก็คือ 384 คนที่อยู่ในค่ายอบรมนั่นแหละ”

ไม่ยอมให้ เข้าพื้นที่ในหมู่บ้านหรือ

“ในเขต 3 จังหวัด และ 4 อำเภอในสงขลา ออกมาแล้วกลับบ้านไม่ได้ ทั้งหมดก็ไปนอนอยู่ที่มัสยิดกลางสุราษฎร์ธานี จนกระทั่งวันเลือกตั้ง ส.ส.ก็เลยมีคำสั่งให้บุคคลเหล่านี้กลับเข้าพื้นที่ได้เพื่อไปลงคะแนนเลือก ตั้ง เพราะฉะนั้นตั้งแต่นั้นมาประชาชนก็เริ่มที่จะไม่เชื่อถือ เครื่องมือนี้ ทีนี้ก่อนที่จะมาขั้นตอนการฟ้องร้อง เราก็รับฟังความเห็นชาวบ้านก่อนว่า เออ-มันเดือดร้อนอย่างไร นี่ก็เป็นบันทึกเก่า หลังจากที่มีเรื่องตรงนี้พี่ก็กลับไปย้อนดูบันทึกเก่าๆ ก็เอามานั่งอ่าน เราฟังความเห็นว่าเขาเป็นอย่างไร เขาเดือดร้อนอย่างไร ชาวบ้านเขาก็จะบอก อย่างกรณีที่เจ้าหน้าที่มาตั้งแต่ตี 4 (22 มิ.ย.50) ขณะที่ชาวบ้านกำลังนอนหลับอยู่ในบ้าน เจ้าหน้าที่ชุดหนึ่งอ้างว่าเป็นหน่วยงานนิติวิทยาศาสตร์ แต่งกายชุดหมีคล้ายทีมกู้ระเบิด มาพร้อมทหารคุ้มกันพกพาอาวุธเข้ามา เจ้าหน้าที่ให้ยืนห่างกันคนละเมตรและเอาเครื่องสแกนสัมผัสไปตามร่างกาย คือตอนนั้นก็ใช้เครื่อง GT200 นี่แหละ แต่เวลานั้นเราไม่รู้ว่าเครื่องนี้เรียกชื่อว่าอะไร แต่ก่อนเรียก DEMO และเราก็ไม่รู้ว่ามันมีศัพท์วิทยาศาสตร์เรียกว่าอะไร ชี้ไปที่ใครก็ควบคุมตัวคนนั้นไป ซึ่งเป็นเด็กชายที่เป็นไทยพุทธเพิ่งเข้ารีตมุสลิม ไม่ว่าชี้ไปที่ใครก็เอาไป และการควบคุมตัวนั้นปิดล้อมทีก็ได้คน 400-500 คนเอาไป ในคนจำนวนนั้นก็มีทั้งคนแก่อายุ 60 ไปแล้วก็มี คนวิกลจริตก็มี อุจจาระปัสสาวะควบคุมไม่ได้ก็มี เด็กอายุต่ำกว่า 18 แต่ว่าพอเป็นผู้หญิงเอาไปแล้วเขาจะปล่อยกลับ มันมีคนบริสุทธิ์เข้าไปเยอะ ชาวบ้านก็เลยไม่เชื่อ ก็ยังมีในบันทึกว่าเครื่องมันชี้ไปที่กล่องใส่ผ้าอนามัย เพราะไปตรวจค้นในร้านขายของชำ มันทำให้ชาวบ้านไม่ศรัทธาไม่เชื่อมาตั้งแต่ปี 2550 แล้วว่าเครื่องนี้ใช้ไม่ได้จริง แต่ว่าหน่วยงานรัฐก็ มั่นใจมาตลอด จนกระทั่งไปศาลก็ยังมั่นใจอยู่”

“พี่เป็นกร รมาธิการวิปภาคใต้ของวุฒิสภาตอนนี้อยู่ ก็ได้เชิญหน่วยงานการ ข่าวของทหาร มีบันทึกการประชุม (27 ม.ค.52) ได้ สอบถามเกี่ยวกับการปฏิบัติ มีการควบคุมผู้ต้องสงสัย เขาก็จะ อ้างทุกอย่าง ก็คือใช้หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ คือการชี้ของ เครื่องนี้ พี่ก็ถามเขาถึงการจัดทำบัญชีรายชื่อที่ชาวบ้านเขาเรียก blacklist เขาก็บอกการจัดทำบัญชีรายชื่อก็ใช้หลักฐานทาง นิติวิทยาศาสตร์ คือไม่ว่าเครื่องนี้จะชี้ไปที่ใครก็ถูกเชิญตัวมาก่อน ไม่ได้ถูกดำเนินคดีตาม ป.วิ.อาญา แต่ถูกเชิญตัวมาก่อน 7 วัน 30 วัน ตามกฎอัยการศึก ตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน และเขาก็เชื่อว่าคนพวกนี้ถูกนำมาอยู่ในบัญชีรายชื่อกลุ่มเสี่ยง กลุ่ม เฝ้าระวัง คนเหล่านี้พอชื่อเขาอยู่ตรงนี้ เจ้าหน้าที่ก็จะดูแล้วคุณใช้โทรศัพท์เบอร์อะไร โทรติดต่อกับใคร ทุกคนที่เกี่ยวข้องก็จะถูกนำมาสอบ ถูกนำมาเป็นบัญชีรายชื่อผู้เกี่ยวข้อง”

ไปละเมิด สิทธิ์ขั้นพื้นฐานของชาวบ้าน

“มัน ไม่เป็นธรรมเลยที่เครื่องมืออันเดียวเท่านั้นเอง ซึ่งสามารถที่จะทำให้คนดีๆ กลายเป็นคนที่ต้องถูกจับจ้องเพ่งเล็ง พี่ว่ามันเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ชาวบ้านไม่ให้ความร่วมมือและไม่เชื่อเจ้า หน้าที่”

แต่อ้างว่า ไม่ได้ใช้ GT200 ในขั้นตอนกระบวนการยุติธรรม

“ก็คือไม่ ได้ส่งฟ้องศาล เป็นขั้นตอนจับกุม 30 วัน ถามว่าตรงนี้ละเมิดสิทธิ์เขาไหม ถ้าเขาเป็นผู้บริสุทธิ์ ละเมิดสิทธิ์หรือเปล่า เพราะว่าตามกฎหมายทั่วไปจับใครก็ตามต้องส่งให้ศาลภายใน 48 ชั่วโมง แต่นี่คุณไม่ต้องส่ง เอาไปตามกฎอัยการศึกได้ 7 วัน โดยที่ไม่ต้องขอหมายศาล ไม่ต้องมีอะไรเลย และถามว่าแม้กระทั่ง 7 วัน มันคุกคามเสรีภาพเขาหรือเปล่า ถ้าเขาคือคนบริสุทธิ์”

พอเครื่อง ชี้ไปที่คนไหนก็เชิญไปสอบ โดยที่ไม่มีวัตถุพยานอื่นเลยหรือ

“ต้องคิด ว่าพื้นที่ภาคใต้ระเบิดมันเยอะ เพราะฉะนั้นระเบิดครั้งหนึ่งมันฟุ้งกระจายไปหมด เราคนดีๆ เสื้อผ้าเราก็มีสิทธิ์ปนเปื้อน สมมติมีคนโยนระเบิดเข้าไปในร้านสะดวกซื้อ เราเดินเข้าไปเราก็มีสิทธิ์ได้รับสารประกอบระเบิดที่มันฟุ้งกระจายด้วย เพราะฉะนั้นอันนี้ถือเป็นเบื้องต้น แต่เบื้องต้นคุณก็เอาเขาไปควบคุมตัวแล้ว 7 วัน 30 วัน ถามว่าเป็นธรรมกับประชาชน หรือเปล่า ขณะเดียวกันท่าน ผบ.ทบ.แถลงข่าวบอกว่าประสบความสำเร็จตั้ง 300 ครั้ง ถามว่าที่ท่านล้มเหลวกี่ครั้ง ท่านเอาหน่วยอีโอดี คนที่เจอ ที่ใช้ได้จริงมา แต่คนที่กรณีที่ระเบิดแล้วเขาตายล่ะ เจ้าหน้าที่เสียชีวิตล่ะ ท่านเอาญาติพี่น้องเขามาพูดไหม ที่ เราเห็นจะจะที่สุไหงโก-ลกกับยะลา ทหารตายชาวบ้านบาดเจ็บ แล้ว ผบ.พตท.บอกว่า human error ความผิดพลาดของมนุษย์ ท่าน บอกเลยว่าเจ้าหน้าที่คนนี้เพิ่งฝึกได้วันสองวัน พูดแบบนี้ท่านจะคืนความเป็นธรรมให้เขาอย่างไร ในเมื่อวันนี้ มันพิสูจน์แล้วว่ามันไม่ใช่เพราะเขาพักผ่อนน้อย ไม่ใช่เป็น ความผิดเพราะเขาฝึกไม่นาน แต่มันเป็นเพราะเครื่องมันไม่มี ประสิทธิภาพ ท่านพูดไม่หมดนะ ท่านไม่ได้เอาผลที่มัน fault ท่าน ไม่ได้เอาตรงนั้นมาพูด”

เห็นนัก วิชาการบอกว่าเครื่องมัน sensitive มากกับปุ๋ยยูเรีย หรือเหล็กขึ้นสนิม

“ทีแรก เครื่องนี้มันชี้ไปหมด เราก็สงสัยว่าทำไมมันชี้ไปหมด มันชี้จอมปลวกชาวบ้านก็ไปขุดดู เอ๊ะ-สงสัยปลวกมันไปกินปุ๋ย มัน detect ต่อยูเรียมั้ง ทีแรกก็สันนิษฐานว่าเป็นสังคมเกษตรกรรม พอเอาเครื่องนี้ไปก็เลย detect ต่อยูเรีย มันก็เลยชี้ไปหมดหรือเปล่า แต่ตอนหลังเราก็รู้ว่าข้างในมันไม่มีอะไรเลย พอเรามาดูจากต่างประเทศที่พิสูจน์ได้ชัด ซิมการ์ด เซ็นเซอร์การ์ดก็ไม่มีเลยอีก แล้วจริงๆ มันอะไร”

ขณะที่ชาว บ้านคลางแคลงใจ นักวิทยาศาสตร์ส่วนหนึ่งก็เริ่มตั้งข้อสังเกต

“ถ้าเราไป ดูในชุมชนหว้ากอ เว็บ pantip มันจะมีการวิจารณ์มาตลอดเลยว่า มันไม่น่าจะใช้ได้นะ มันเป็นไปได้อย่างไร เครื่องตรวจระเบิดเครื่องเล็กนิดเดียว น้ำหนักแค่ 4,500 กรัม ตามที่โฆษณา เอ๊ะ-มันเป็นไปได้อย่างไร เครื่อง CTX ยังเครื่องใหญ่โต ทุกคนก็สงสัยแต่เราไม่มีหลักฐาน เราไม่สามารถเข้าไปตรวจสอบได้ และ เจ้าหน้าที่ก็จะพูดถึงแต่ผลสำเร็จของเครื่องนี้มาโดยตลอด โดยไม่ฟังเสียงว่าคนทำงานด้านสิทธิมนุษยชนจะพูดมาโดยตลอด 2 ปีมาแล้ว พูดมาตลอดว่าขอให้ตรวจสอบๆ ขอให้ลองพิจารณาดูว่า มันมีคนจำนวนมากเลยที่ถูกควบคุมตัวโดยมิชอบ นี่คือกรณีถูก ควบคุมตัว ยังไม่นับที่ควบคุมตัวเขาแล้วไปซ้อมทรมานเขาอีกหรือเปล่า กรณี นายยะผา กาเซ็ง ที่ถูกซ้อมเสียชีวิตที่นราธิวาส เครื่องนี้ก็ไปชี้ที่บ้านเขา ชี้ที่มัสยิด เขาเป็นอิหม่าม ถูกซ้อมทรมาน เครื่องมือนี้บางครั้งมันถูกใช้เป็นการตัดสินคนไปแล้ว เช่นไปชี้คนนี้-ใช่แน่ ก็ตัดสินไปแล้วว่าเขาเป็นคนกระทำผิด

นี่เป็น กรณีที่ชัดเจนว่าชาวบ้านถูกละเมิดจากการใช้ GT200

“โต๊ะอิหม่าม ยะผา กาเซ็ง เขาถูกจับวันที่ 19 ปรากฏเช้า 21 แกตาย เคสนั้นก็คือเขาเป็นโต๊ะอิหม่าม และก็ไปตรวจในมัสยิด เครื่องก็บอกว่ามีสารประกอบวัตถุระเบิด เขาถูกนำมาควบคุมตัว คืนนั้นก็ถูกซ้อมและเช้าวันรุ่งขึ้นก็ตาย”

เสียชีวิต ในรถควบคุมผู้ต้องหา

“เขานำตัว มาซ้อมข้างนอก พอเสร็จแล้วก็ลากขึ้นไปในรถ จนครั้งที่ 3 คิดว่าเขาไม่ไหวแล้ว เขาก็ร้องให้ช่วยส่งโรงพยาบาล เขานอนบนตักลูกชาย ลูกชายก็ร้องบอกเจ้าหน้าที่ แต่ไม่มีใครมาดูแล สุดท้ายก็เสียชีวิต มันเป็นเคสที่ว่ามันต้องยอมรับ เพราะมีศพ มีประจักษ์พยานที่เห็น มีลูกชายที่อยู่ในรถด้วยกัน มันเป็นกรณีที่ต้องยอมรับว่ามันมีจริง”

อังคณาเล่า ว่าวันนั้นเจ้าหน้าที่ปิดล้อมตรวจค้นหมู่บ้านและมัสยิด

“วันนั้นก็ จับไปหลายคน และมีโต๊ะอิหม่ามกับลูกชาย อยู่ในรถรู้สึกจะ 6-7 คน จากปากคำที่ญาติเขาให้การที่ศาลก็คือเครื่องนี้ชี้ ก็เอาตัวไป”

จำได้ว่า วันที่กองทัพแถลงข่าว มีนายทหารบอกว่าการอบรมอาชีพ ชาวบ้านทุกคนสมัครใจ

“นี่ไง ในคำพิพากษาก็เขียนเลยว่าถ้าไม่สมัครใจก็เอาไปไม่ได้ คือวันที่จะเอาไปอบรมรถที่เขียนว่า POLICE ที่ใช้ควบคุมผู้ ต้องหาจอดอยู่ เจ้าหน้าที่ถามชาวบ้านว่าถ้าไม่อบรมคุณก็ไปโรงพักไปเรือนจำ ให้เลือกสอง choices จะไปไหน มันก็จำเป็นต้องไป แต่ถามว่าเขาสมัครใจไหม พ่อแม่เจ็บไข้ได้ป่วย เมียจะคลอด เมีย ก็ไปกรีดยางไม่ได้ ขาดรายได้สารพัด ถามว่าเขาเต็มใจไหม และถ้าเต็มใจเขาจะฟ้องศาลทำไม จนศาลมีคำพิพากษาคุมขังโดยมิชอบ จนสุดท้ายศาลมีคำสั่งว่าต้องปล่อย ชาวบ้านคนยากคนจน นุ่งผ้าถุงเก่าๆ ใครจะไปอยากมีเรื่องกับเจ้าหน้าที่”

เมื่อผลการ ทดสอบออกมาว่าเครื่องนี้ไม่ได้ใช้หลักการทำงานทางวิทยาศาสตร์เลย แสดงว่าที่ผ่านมาแค่มีผลทางจิตวิทยากับเจ้าหน้าที่

“ต้องเรียน อย่างหนึ่งจากประสบการณ์พี่ เจ้าหน้าที่เขามีข้อมูลเยอะ วันนี้ก็ยอมรับเลยว่าเขาก็มีข้อมูลเยอะ งานการข่าวเขาดีขึ้น หลายครั้งที่ผลสำเร็จของเขาเป็นเพราะงานการข่าว เวลาเขาลงพื้นที่เขาไม่ได้ถือเครื่องโดยไม่รู้ว่าจะไปที่ไหนนะ แต่ เขาจะมีงานข่าวที่บอกเขาว่ามีคนกลุ่มหนึ่งเข้ามาอยู่ตรงนี้ๆ บ้าน เลขที่นี้ๆ เพราะฉะนั้นเขาไปยังไงมันก็ต้องใช่บ้านนี้อยู่แล้ว เพราะฉะนั้นเมื่อเข้าไปตรวจแล้วเอามาผ่านไอออนสแกน มันถึงบอกได้ว่าเออมันมีจริง แต่จริงๆ อาจจะไม่ใช่เพราะเครื่องนี้ก็ได้ มันมีงานการข่าวอยู่แล้ว”

“ที่บอกว่า สำเร็จอาจจะเป็นความสำเร็จเพราะความเชี่ยวชาญของเจ้าหน้าที่เอง ขณะ เดียวกันที่ท่าน ผบ.ทบ.แถลงข่าว ท่านพูดเหมือนกับว่าความสำเร็จขึ้นอยู่กับเครื่องนี้ ท่านลืม นึกถึงไปว่าหลายครั้งความสำเร็จอยู่กับเจ้าหน้าที่ และที่ถามว่าที่ทำงานเคลื่อนไหวเรื่องนี้มีใครบ้าง อันนี้เรียนตรงๆ เลย ส่วนใหญ่ของคนที่ให้ข้อมูลกับเราและมาเคลื่อนไหวร่วมกัน คือเจ้าหน้าที่อีโอดีชั้นผู้น้อยที่ทำงานจริง ไม่อย่างนั้นเรา ไม่รู้หรอกว่ามัน error มากี่ครั้ง มันมีปัญหามากี่ครั้ง มันมีอะไร อีโอดีชั้นผู้น้อยนั่นแหละที่เป็นคนส่งข่าวมาให้ตลอด เป็นระยะเลยว่าวันนี้มีอย่างนี้ พอผิดแล้วมาโทษเพื่อนผม เจ็บ ด้วยตายด้วยแล้วยังมาโทษกันอีก นี่แหละจากทหารชั้นผู้น้อย เราก็ไม่รู้ว่าด้วยวัฒนธรรมการปกครองแบบทหาร จึงทำให้เจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยไม่มีสิทธิ์ที่จะพูด”

แสดงว่า หน่วยอีโอดีบางคนก็เริ่มไม่มั่นใจมาระยะหนึ่งแล้ว

“ใช่-คือ เขาก็รู้ว่าบางทีลองดูมันก็สั่นเองได้ และบางทีไปตรวจ ตรวจเท่าไหร่ตรวจไม่เจอ พอแป๊บหนึ่งมันระเบิด เขาก็ยอมรับ และถามว่าวันนี้ทำไมระเบิดเยอะมากเลยใน 3 จังหวัดทั้งๆ ที่เรามี check point เต็มไปหมด มันผ่านด่านมาได้ยังไง ถ้าเครื่องนี้มันดีจริง เพราะประสิทธิภาพที่โฆษณา 700-800 เมตรก็สามารถตรวจได้”

ผบ.ทบ.อ้าง ว่าทหารในพื้นที่ร้องขอที่จะใช้

“ก็เหมือน อย่างที่สื่อหรือว่าทุกคนวิจารณ์ว่า วันนี้กองทัพเอาเจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อยมาเป็นเกราะกำบังตัวเอง จาก การที่ตัวเองต้องรับผิดชอบหรือเปล่า เวลามีปัญหาก็โทษเจ้าหน้าที่ดูไม่ดีค้นไม่ดี ตรวจสอบไม่ดี ทำ error”

หรือว่าจะ เป็นขวัญและกำลังใจของทหารในพื้นที่-มีดีกว่าไม่มี

“ที่จริง เราต้องอธิบายให้เขาเข้าใจ พี่คิดว่าวันนี้เจ้าหน้าที่เขาลังเลที่จะใช้แล้ว ลองไปเดินถือเขาก็ต้องถูกแซวถูกถามล่ะ อ้าวไหนว่าใช้ไม่ได้ไง ใช้ได้แล้วเหรอ แล้วถามว่าวันนี้เจ้าหน้าที่จะเชื่อมั่นได้อย่างไรในเมื่อมันมีข่าวออกมาแบบ นี้ ก่อนที่จะทดสอบก็มีการตกลงร่วมกันแล้วว่า ผลออกมาอย่างไรต้องยอมรับร่วมกันนะ ผลออกมาปุ๊บรัฐบาลบอกต้อง หยุด ทหารก็ไม่หยุดนี่ ถามว่าพอมาประมวลดูแล้ววันนี้การเมืองนำการทหารได้จริงหรือเปล่า หรือ ว่าการทหารยังไม่ยอมให้การเมืองนำ จริงๆ การแก้ปัญหาภาคใต้ ทหารจะแถลงมาตลอด นโยบายมียุทธศาสตร์มาตลอดว่าทหารยึดการเมือง นำการทหาร บอกประชาชนตลอด แต่เหตุการณ์วันนี้มันพิสูจน์ให้ เห็นเลยว่า ทหารไม่เคยยอมรับให้การเมืองนำ ท่านนายกรัฐมนตรีบอกว่านโยบายคือไม่ใช้ แต่ทำไมถึงไม่ปฏิบัติตามนโยบาย”

ในความเห็น ของอังคณาวันนี้มันควรจะหยุดใช้ได้แล้ว

“มันควรที่ จะอธิบายให้กำลังพลทราบ และมันไม่ใช่การเสียหน้านะ เพียงแต่เมื่อก่อนเราไม่รู้ แต่วันนี้เรารู้แล้ว เมื่อเรารู้ เราต้องหยุด และมันเคยมีครั้งหนึ่ง ตอนที่นายก รัฐมนตรีกับนายกรัฐมนตรีนาจิบ (ราซัก) มาเลเซีย ลงไปภาคใต้ ตอนนั้นมีระเบิด ตำรวจอีโอดีคนหนึ่งถูกระเบิดร่างแหลกเลย ตรงนั้นมันเป็น second bomb และมันมีรูปการ์ตูนที่ผู้ก่อความ ไม่สงบเขียนล้อไว้เลย คือแบบว่าคนพวกนี้เขารู้อยู่แล้วว่าเครื่องพวกนี้มันใช้ไม่ได้ เป็นโจ๊ก คงประมาณว่าก็ขับขนระเบิดผ่านไปผ่านมาไม่เห็นเครื่องมันตรวจเลย เขารู้แล้วว่าเครื่องมันใช้ไม่ได้ก็เขียนการ์ตูนเยาะเย้ยเจ้าหน้าที่ แล้วจะปิดบังไปอีกทำไม”

“คิดว่า ข่าวที่กองทัพแถลงคงไปทั่วโลกเลย แล้วรัฐบาลไทยอยู่อย่างไร วันนี้กระทรวงต่างประเทศจะจัดเลี้ยงนักสิทธิมนุษยชน เพื่อ ที่ล็อบนี้ให้นักสิทธิมนุษยชนสนับสนุนให้มีตัวแทนของประเทศเป็นหนึ่งในคณะ กรรมการสิทธิมนุษยชนสหประชาชาติ ถามว่าในเมื่อประเทศไทยมีเรื่องแบบนี้ แล้วจะได้รับการยอมรับจากนานาประเทศไหม”

สงสัยว่า ก่อนที่รัฐบาลจัดการทดสอบ มีความพยายามที่จะบล็อกบ้างไหม

“จริงๆ แล้วเราบอกว่าอย่างน้อยขอให้ 8 กล่อง แต่ว่าอีโอดียอมได้มากสุดแค่ 4 เราจะรู้เลยว่าถ้า 4 อย่างน้อย ก-ข-ค-ง คุณต้องได้แล้ว 25 เปอร์เซ็นต์ แต่ปรากฏผลมันออกมาต่ำกว่าที่เราคาด ผลออกมาแค่ 20”

เห็นว่า เพิ่มน้ำหนักระเบิดด้วย

“ก้อน เบ้อเร่อเลย ซึ่งจริงๆ เราก็ถามว่าในเมื่อหน่วยพิกโคแกรม เป็นผงๆ หรือคุณเอาเสื้อที่ปนเปื้อนนิดเดียวมาตั้งไว้ก็ยังได้ แต่ ปรากฏว่าขอเพิ่มขนาดซีโฟร์ และจ่อใกล้ๆ ทั้งที่โฆษณาไว้ 700-800 เมตร ด้วยซ้ำไป และสองวันนี้มีกระแสข่าวว่าเจ้าหน้าที่จะขอให้ทดสอบใหม่ เพราะว่ามันมีการปนเปื้อน คุณเจะห์อามินเขาบอกเขาโทรมาหาผม ผมก็บอกให้ทำหนังสือมา ถ้าเขาร้องขอ เพราะเขาบอกปนเปื้อนก็อาจจะให้จัดทดสอบใหม่ เขาก็เปิดสมุดบันทึกให้ดู ก็เขียนว่าครั้งนี้เขาใช้เวลานานมากเลย 30 นาที ผมก็ถามเขาว่าเพราะอะไร เขาบอกว่ามีการปนเปื้อน พี่ก็ตั้งคำถามคุณเจะห์อามินว่าเขารู้ได้ยังไงว่ามีการปนเปื้อน มัน เป็นความรู้สึกว่าปนเปื้อนหรือเขามีหลักฐานว่ามันมีการปนเปื้อน พี่ ก็บอกว่าถ้าถามพี่ ความรู้ที่พี่พอมีในฐานะที่เคยเป็นพยาบาลและเรียนวิทยาศาสตร์มา ที่ เขาบอกว่ามันปนเปื้อน มันอาจจะเป็นเพราะว่าเขาลังเลหรือเปล่าความรู้สึก เอ๊ะ-ทำไมมันชี้ 2 กล่อง แทนที่มันจะชี้กล่องเดียว แสดงว่ากล่องนี้ก็ต้องติดด้วยสิ ตรงนี้หรือเปล่าที่ทำให้เขา บอกว่ามันปนเปื้อน คือเขาคิดไปว่ามันต้องมี 2 กล่องที่มีสารระเบิด แต่พอเปิดมามันก็คือมีกล่องเดียว ที่สำคัญซีโฟร์มันห่อหุ้มด้วยวัสดุที่เป็นฉนวนเป็นเสถียร ซึ่งไม่สามารถปนเปื้อนมาได้หรอก”

การเมือง(ไม่เคย)นำการทหาร

“ตอนนี้จะ เห็นว่าทหารบอกจะใช้การเมืองนำการทหารลงไปพัฒนา เราก็ถามว่า เอ๊ะ-การที่ทหารไปช่วยชาวบ้านปลูกข้าวปลูกผัก มันไม่ใช่ การเมืองนำการทหารนะ การเมืองนำการทหารคือ การเมืองจะต้องกำหนดยุทธศาสตร์ว่าเจ้าหน้าที่หน่วยงานความมั่นคงจะเดินไป อย่างไร แต่วันนี้สิ่งที่เกิดขึ้นมันบอกเลยว่า การทหารจะไม่วันยอมให้การเมืองมานำ แล้ววันนี้ประชาชนจะพึ่ง ใครล่ะ เขาก็รู้อยู่แล้วว่ามันใช้ไม่ได้ ทั่วโลกเขาก็รู้ และวันนี้มันมีอินเทอร์เน็ตกันทั่ว แต่วันนี้เครื่องมืออันนี้ ถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการยุติธรรม ในขั้นตอนการ จับกุมควบคุมตัวบุคคล แล้วถ้าประชาชนไม่เชื่อมั่นล่ะ เวลา ที่คุณจะจับกุมส่งฟ้องตาม ป.วิ.อาญา เจ้าหน้าที่จะบอกเลยว่าใช้หลักฐานทางนิติวิทยาศาสตร์ แล้ววันนี้ในเมื่อชาวบ้านบอกว่าหลักวิทยาศาสตร์มันใช้ไม่ได้ แต่ทำไมจึงยังใช้อยู่ เขาจะเชื่อมั่นในหลักการทางวิทยาศาสตร์ของเจ้าหน้าที่ได้อย่างไร ใน ความเป็นธรรม คือใครจะรับประกันให้เขาได้ว่าเขาจะได้รับความ เป็นธรรมจริง ในเมื่อวันนี้ท่านบอกว่าท่านยังใช้อยู่ แต่ก็ยอมรับว่ามันไม่ใช่วิทยาศาสตร์ แล้วมันคืออะไร มันคือไสยศาสตร์ มันคือการใช้พลังจิต หรือมันคือเครื่องรางของขลัง ต้องอธิบายให้ชัดเจนว่ามันคืออะไร อย่างน้อยมันก็เป็นสิทธิ์ของผู้ถือที่จะรู้ ผู้ใช้และผู้ถูกใช้ต้องมีสิทธิ์ที่จะรู้”

นอกจากกลัว เสียหน้าแล้ว ที่สำคัญกว่านั้นกองทัพป้องกันตัวเองจากการถูกฟ้องว่าละเมิดสิทธิ์ชาวบ้าน

“ก็คงตี กลับไปหลายเรื่อง แต่พี่มองอีกแง่หนึ่ง พี่มองว่าอย่าไปคิดถึงเรื่องเสียหน้า ไม่ว่าจะเป็นนักวิทยาศาสตร์หรือนักสิทธิมนุษยชน เราไม่ได้ต้องการทำให้ใครเสียหน้า จริงๆ แล้วเราพยายามที่จะเจรจา พยายามที่จะเรียกร้องให้มาสู่กระบวนการพูดคุยและก็ยุติอย่างเงียบๆ มา โดยตลอด แต่ว่าเจ้าหน้าที่ไม่เคยเปิดทาง มีหลายครั้งที่เขาขอให้มีการทดสอบ ไม่ใช่สาธิตการใช้นะ ทดสอบตามหลักวิทยาศาสตร์ แต่ถูกปฏิเสธมาตลอด เจ้าหน้าที่ไม่เห็นความสำคัญที่จะทดสอบ จนกระทั่งล่าสุดระเบิดที่โก-ลก ระเบิดที่ยะลา เราก็ร้องขอมาตลอดว่าเครื่องมือนี้น่าจะมีปัญหา ชุมชนวิทยาศาสตร์ในอินเทอร์เน็ตหาหลักฐานเต็มเลย ทั้งหนังสือจากเอฟบีไอที่บอกว่าอเมริกาไม่รับรองเครื่องมือนี้ และแถมเอฟบีไอฟ้องร้องด้วย รัฐบาลอังกฤษก็ไม่ยอมรับเครื่องมือนี้ เอกสารเหล่านี้เราส่งให้กองทัพมาตลอด แต่กองทัพไม่เคยตรวจสอบ”

นี่ถ้าบีบี ซีไม่ผ่าพิสูจน์เครื่อง ก็คงยังมืดบอดกันอยู่

“มันเผย แพร่ไปทั่วโลก เลยมีคำถามกลับมาประเทศไทยว่าแล้วประเทศไทยยัง ใช้อยู่อีกเหรอ วันนั้นแหละรัฐบาลถึงจำต้องเข้ามาจัดการทดสอบ ซึ่งก่อนนั้นจริงๆ แล้วพวกเราจะติดต่อกัน หาข้อมูลส่งถึงกัน อย่างพี่ก็เคยเชิญท่าน ผบ.ทบ.มาที่วุฒิสภา (25 พ.ย.52) พี่ยังมีเอกสารที่ท่าน ผบ.ทบ.ชี้แจง พี่ ชวเลขเก็บไว้ ท่านบอกเลยว่ามันใช้ได้ พี่เป็นคนแรกที่ตั้งคำถามเรื่อง GT200 เรื่องที่รัฐบาลอังกฤษเขาไม่ใช้ ปรากฏว่า ผบ.ทบ.ตอบว่าไม่มีระเบียบใดที่บอกว่าประเทศใดไม่ใช้แล้วเราจะต้องไม่ใช้ พูดแบบนี้ก็คือไม่ยอมรับกติกาอะไร ทั้งที่ตามระบอบประชาธิปไตย ฝ่ายนิติบัญญัติต้องมีอำนาจในการตรวจสอบการทำงานของฝ่ายบริหาร เรา มีสิทธิ์ที่จะเรียกฝ่ายบริหารเข้ามาซักถาม แต่พอถามแล้วพูดแบบ นี้ ไม่มีระเบียบว่าถ้าประเทศไหนไม่ใช่แล้วเราจะใช้ไม่ได้ ก็ ในเมื่อทั่วโลกเขาไม่ใช้ และสุดท้ายก็บอกว่าหมอพรทิพย์ก็ยืนยันว่าใช้ได้ 100 เปอร์เซ็น คือต้องถามว่าวันนี้สังคมเราอิงองค์ความรู้หรืออิงตัวบุคคล ถ้าเราต้องการจะสร้างสังคมที่อิงกับองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ความเป็นจริง เราก็ต้องเชื่อตามความเป็นจริงร่วมกัน เราจะยึดอะไร หรือเรา จะยึดความเชื่อถือ พลังจิต หรืออะไรสักอย่าง แล้วถ้าชาวบ้านเขาบอกว่าเขาเชื่ออีกแบบล่ะ เขาเชื่อไม่เหมือนเราล่ะ แล้วอะไรคือความถูกต้อง ถ้าเราคิดว่าวิทยาศาสตร์เป็นกลาง ไม่ว่าชี้มาอย่างไรทุกฝ่ายยอมรับร่วมกัน แต่วันนี้กลายเป็นว่าพอชี้ออกมาแล้วรัฐบาลยอมรับ กองทัพยอมรับแต่ไม่ปฏิบัติ แล้วยังถูกใช้กับชาวบ้านอยู่ ถามว่าแล้วจะอย่างไร”

หลังผล ทดสอบออกมา ทหารใช้ตะเกียบควานหาระเบิดในถังน้ำมัน หลายคนก็ตีความว่าประชด แต่อังคณาอยากให้มองอย่างเป็นธรรมกับเจ้าหน้าที่

“คือบาง ประเทศเขาก็ใช้นะ ควานดูในถังน้ำมัน อย่างเวลา มอเตอร์ไซค์จอดเขาก็ให้เปิดถัง ก่อนนั้นเขาเอา GT200 ไปจี้ แต่วันนี้เขาเอาตะเกียบไปควาน ไม้ตะเกียบมันเป็นฉนวนเขาก็เอาไปควานหา มันก็เป็นหลักการที่หลายประเทศเขาใ%E